Nie raz prezentowaliśmy naszym czytelnikom obrazy, których styl określaliśmy mianem realizmu magicznego. Dlatego warto może przybliżyć ten termin, wyjaśnić skąd się wziął i jakie są jego charakterystyczne cechy. Zwłaszcza, że realizm magiczny istnieje od dawna, o czym informuje większość opracowań zajmujących się tym tematem. Jednak dla porządku musimy wspomnieć, że ten termin po raz pierwszy padł w 1925 roku, a jego autorem był niemiecki fotograf, historyk sztuki i krytyk sztuki Franz Roh, którego pojawiające się wtedy obrazy realistyczne o tematyce fantasy lub oniryczne skłoniły do napisania książki Nach Expressionismus: Magischer Realismus (After Expressionism: Magic Realism).
Zwrócił w niej uwagę na powody wzrostu twórczości z nurtu realizmu magicznego. Otóż tematyka ta zrodziła się wraz z wieloma zjawiskami artystycznymi w nawiązaniu do przedstawień europejskiego surrealizmu i neoromantyzmu i w wyniku buntu przeciwko sztuce awangardowej, która zyskała popularność po I wojnie światowej.
Sam termin realizmu magicznego w różnych krajach i środowiskach ewoluował. W Niemczech na przykład, gdzie jak przypominamy - po raz pierwszy padła ta nazwa - oznaczał taki rodzaj sztuki wizualnej, który na pierwszy rzut oka jest realistyczny, ale zawiera treści odwołujące się do jakiejś tajemnicy i jak to opisał Roh: Otrzymujemy nowy styl, który jest całkowicie z tego świata, który celebruje przyziemność. Ten nowy świat przedmiotów jest wciąż obcy obecnej idei realizmu. Wykorzystuje on różne techniki, które nadają wszystkim rzeczom głębsze znaczenie i ujawniają tajemnice, zagrażające zawsze bezpiecznemu spokojowi prostych rzeczy pozostających w sferze umysłu…. jest to kwestia intuicyjnego przedstawienia na naszych oczach realnego świata wewnętrznego w świecie zewnętrznym.
W 1927 roku Nach Expressionismus: Magischer Realismus został przetłumaczony na język hiszpański, co przełożyło się na wzrost popularności stylu w Ameryce Południowej, gdzie zyskał miano wspaniałego realizmu. Największe zasługi w tym miał pisarz Alejo Carpentier, którego powieści przedstawiały realia Ameryki Południowej ale z dodanymi elementami magicznymi (warto tu przywołać jego najgłośniejszą powieść Eksplozja w katedrze.
Następnie, w 1955 roku, narodził się termin magiczny realizm, stworzony przez Angela Floresa, który chcąc opisać dzieła łączące zarówno elementy magicznego realizmu, jak i wspaniałego realizmu, nazywał argentyńskiego pisarza Jorge Luisa Borgesa pierwszym magicznym realistą.
W ostatnich latach powstała nowa definicja tego gatunku, której autorem jest Matthew Strecher. W 1999 roku określił magiczny realizm jako coś co się dzieje, gdy bardzo osobliwe, realistyczne otoczenie zostaje zaatakowane przez coś zbyt dziwnego, by w to uwierzyć. I na dzień dzisiejszy wydaje się że ten termin najlepiej określa czym w istocie jest realizm magiczny. Jest wytworem artysty, w którym realizm posiada przymieszkę czegoś, co nie jest zwyczajne a pochodzi ze świata fantazji.
Jednym z pierwszych pisarzy, których twórczość postrzegano jako magiczną a jednocześnie realistyczną był Gabriel García Márquez, znany kolumbijski powieściopisarz, scenarzysta i dziennikarze, najbardziej znany z powieści pt.: Sto lat samotności, która została opublikowana w 1967 roku i jest obecnie jednym z klasyków literatury. Lecz przecież przed nim byli już pisarze XIX wieku, tacy jak Alan Edgar Poe, którego wpływ na poezję, sztukę filmową, malarstwo a także nawet muzykę był przeogromny (pisaliśmy o niektórych inspiracjach TUTAJ).
Natomiast realizm magiczny w malarstwie to głównie twórczość takich artystów jak Frida Kahlo (TUTAJ), która połączyła realizm, surrealizm i fantazję z elementami meksykańskiej kultury, tworząc w ten sposób niepowtarzalne dzieła sztuki. Innym współczesnym znanym malarzem, przywoływanym w związku z realizmem magicznym jest Nicholas Zalevsky, ukraiński i amerykański malarz figuratywny.
W Europie Środkowej realizm magiczny był również częścią ruchu powrotu do porządku, sprzed I wojny światowej. Najbardziej znanymi artystami realizmu magicznego byli Giorgio de Chirico (TUTAJ) i Alberto Savinio we Włoszech, René Magritte w Belgii (TUTAJ) oraz Adolf Ziegler i Alexander Kanoldt w Niemczech a w Polsce Rafał Ołbiński (TUTAJ). Niektórzy z amerykańskich malarzy lat 40. i 50., tacy jak Paul Cadmus, Philip Evergood i Ivan Albright, byli również uważani za realistów magicznych.
Absurdalność mechanizmów obserwowanej rzeczywistości sprawia, że realizm magiczny, krzepnie, rozwija się i rośnie w siłę. Także nie raz jeszcze pokażemy twórców, i to z różnych dziedzin sztuki, który nie mogą oprzeć się presji przeżyć wewnętrznych.
Dlatego czytajcie nas - codziennie nowy wpis, tego nie znajdziecie w mainstreamie.
