Pierwszy występ Joy Division w Granada TV: Na tle zespołu fragmenty filmu World in Action o CIA. Co to za film?

W teledysku Joy Division wyprodukowanym po pierwszym występie zespołu w Granada TV znajduje się fragment filmu o CIA, powstały w ramach serii World in Action, pokazujący samochody jadące przez Waszyngton. Scenę tę opisał Jon Savage w książce So This is Permanence (pisaliśmy o tym TUTAJ):

Zarówno w tekście jak i muzyce Joy Division odtwarzają depresyjne miasto Manchester, zdegradowane i opustoszałe otoczenie, ale w pewien sposób futurystyczne. Granada TV podkreśliła w pewien sposób przestrzenny charakter tej piosenki poprzez umieszczenie negatywów samochodów jadących przez Waszyngton pochodzących z filmu dokumentalnego o CIA World in Action.

 
Wbrew obiegowym opiniom w Polsce, Manchester lat 70. i 80. nie był kolorowym miastem Zachodniej Europy, podobnym do miast z amerykańskich filmów. Przypominał raczej szare i ponure miasta Europy Wschodniej (więcej o Manchesterze TUTAJ). 

Pomiędzy zniszczonymi parterowymi domami, w większej części opuszczonymi, gdzie co i raz widać było sterty gruzu pochodzące jeszcze z ostatniej wojny, stały monstrualne bloki (tak było Salford i w Hulme). Panowała beznadzieja, tak odczuwalna w Polsce u schyłku PRL. Można by więc uznać, że poczucie rezygnacji i braku perspektyw było wtedy tak samo odczuwalne w Manchesterze co  w każdym polskim mieście.
 

I właśnie w takiej sytuacji miejscowa telewizja, Granada TV, produkowała serial telewizyjny World in Action, który w zasadzie nie był dokumentem lecz cyklem opowiadającym o konkretnych sprawach bieżących, często z gatunku dziennikarstwa śledczego.  

Producentem serii był Australijczyk Tim Hewat, który przyjechał do Wielkiej Brytanii ze Szwajcarii, gdzie nakręcił opowieść o wybuchu tyfusu w jednym z kurortów, w szczycie zimowego sezonu turystycznego, czym tak rozjuszył zazwyczaj łagodnych tubylców perspektywą niekorzystnego rozgłosu, że ci obrzucili go kamieniami.

Program był emitowany regularnie od 1963 do 1999 roku, wzbudzając nie raz kontrowersje. Pierwszy odcinek opowiadał o wyścigu zbrojeń atomowych i wyjaśniał przyczyny konfliktu pomiędzy  Chruszczowem  i Kennedy'm. W 1964 r. nawet zakazano jego wydawania, bo pokazał złe warunki, w których musieli ćwiczyć brytyjscy sportowcy przed Olimpiadą w Tokyo. Największą popularność zdobyły odcinki o Froncie Narodowym i Irlandii Północnej, infiltracji związków zawodowych przez organizacje terrorystyczne, film z pytaniami czy Królowa powinna płacić podatki i wywiad z Margaret Thatcher, zanim została premierem. Spore zainteresowanie towarzyszyło również trzem odcinkom o historii Centralnej Agencji Wywiadowczej (CIA), publikowanym pod tytułem The Rise and Fall of CIA od 16 do 30 czerwca 1975 r. Był to materiał śledczy na temat znaczenia CIA w USA (sezon 11 serii, odcinki 38-40). Pierwszy był próbą odpowiedzi na pytanie - czy amerykańska nie stała się zbyt duża i potężna? Drugi był dochodzeniem w sprawie metod CIA, którymi próbowano dokonać przewrotu w kilku krajach, głównie w Iraku, Gujanie i na Kubie, a trzeci o wojnach prowadzonych przez CIA z amerykańskimi prezydentami i ich długoterminowych konsekwencjach.

Właśnie z tej serii pochodzi fragment z samochodami wykorzystanymi we wspomnianym na wstępie teledysku.

Program World in Action  trzeba przyznać był szczególną formą dziennikarstwa, jeden z jego odcinków z  1964 roku, do którego produkcji zatrudniono braci Maysles’a i Don’a Pennebaker, był jednym z pierwszych programów telewizyjnych mających charakter filmu pełnometrażowego, dotąd pokazywanego w kinach. Był to film Yes! Yes! New York Meets the Beatles, o wizycie muzyków w USA, który ostatecznie został pokazany nie w ramach serii, lecz jako samodzielny dokument.

World in Action to także muzyka. Temat  przewodni serialu był dziełem Shawn’a Phillips’a, a na organach grał sam Mick Weaver  - alias Wynder K Frog (więcej o nim TUTAJ).

Shawn Phillips po latach z żalem stwierdził w jednym z komentarzy pod tekstem o serialu: Napisałem ten utwór muzyczny. W tamtym czasie moim menedżerem był Jonathan Weston, ale nie miał nic wspólnego z powstaniem tego dzieła, w rzeczywistości ukradł mi tantiemy. Całe 189,000 funtów brytyjskich (TUTAJ). 

Czy to nie tragiczne? Serial, który ujawniał i piętnował nieetyczne postawy, skrzywdził jednego z twórców…  Jeszcze raz życie przerosło scenariusz filmowy.

Takie historie jednak tylko u nas, dlatego czytajcie nas, codziennie nowy wpis - tego nie znajdziecie w mainstreamie.