Z mojej płytoteki: Clannad i Macalla - arcydzieło neofolku z Bono w tle

Zacznijmy of tego, że w mojej ocenie Clannad nagrał bardzo dużo znakomitych płyt, niemniej czoło peletonu (bowiem jest tego 13 studyjnych albumów długogrających) stanowią opisane u nas Magical Ring (z 1983 roku - TUTAJ), muzyka z filmu Robin Hood, czyli album Legend (z 1984 roku - opisany TUTAJ) i prezentowana dziś płyta z roku 1985. Wygląda na to, że okres 1983 - 1985 był najbardziej owocnym w twórczości Irlandczyków. Jeśli do tego dodać jeszcze pojawienie się na albumie Bono (a przypomnijmy, że zespół U2 jest krótko po nagraniu swojej ostatniej wartościowej płyty, czyli The Unforgettable Fire; opisanej TUTAJ) oraz dwóch znanych ze współpracy m.i. z Joy Division fotografów, czyli Jill Furmanovsky (pisaliśmy o niej TUTAJ) i Antona Corbijna (TUTAJ), całość zapowiada się rzeczywiście obiecująco.

Z Clannad jest tak, że przez pojęcie neofolku rozumiem dwa bieguny ich twórczości. Głęboka inspiracja muzyką ludową, legendami, przypowieściami, kulturą Irlandii (na tym albumie umieszczono nawet tradycyjną pieśń Buachaill Ón Éirne) - czyli coś co ewidentnie komercją nie jest, oraz dodatek muzycznej komercji właśnie - sprawiający, że wynikiem są melodyjne, klimatyczne piosenki. Wydaje mi się, być może jest tak przez sukces piosenki Theme From Harry's Game z albumu Magical Ring, że album ten ma lekką przewagę pierwiastka komercyjnego, podczas gdy Macalla zdominowana jest przez pierwiastek folkowy, co w mojej ocenie czyni ją najlepszym albumem zespołu i jednym z najlepszych albumów gatunku.

Macalla to po Irlandzku - syn klifu, czyli w naszym języku: echo... Samo to pokazuje, jak bogatym jest rodzimy język Clannad. 

Płyta zaczyna się od znanego z Robin Hooda Caisleán Óir - wykonanego w rodzimym języku,w  dodatku niemalże acapella. Mocny początek i od razu wiemy, o czym będzie ten album. Wokale Maire Ni Bhraonain, ale też i reszty zespołu - powalające. Swoją drogą to mocny akt odwagi tak rozpocząć album... 

U nas
Jasna gwiazda w nocy
Morze jest spokojne
I spokojny wiatr
Spokojne morze
Śpi na wietrze

W dolinie, w dolinie mgły
Słońce w złotym zamku
Morze jest spokojne, i wiatr spokojny
Ciche morze śpi na wietrze

Coś przyciągnęło ludzi
Jasne światła w złotym zamku
Morze jest spokojne, i wiatr spokojny
Ciche morze śpiące na wietrze

Po nim The Wild Cry. Kolejny znakomity utwór - świetnie połączony z poprzednim krótkim instrumentalnym wstępem. 

Jeszcze czas aby powiedzieć
Nie wierzę własnym oczom
Czy to jest miejsce, które uwielbiam nienawidzić?
Czy umiem wyjaśnić ten odmienny stan

Czekającego Księżyca?

I Dziki Krzyk
Ich płacz jest się we mnie
I Dziki Krzyk
Ich płacz we mnie

Zostałam rozebrana na twój rozkaz
Sylwetka na tle nieba
Widzę zmianę twarzy
Widziałam, zdradzona, gdy ktoś staje się wolny
Czekający Księżyc
Czekający Księżyc

I Dziki Krzyk
Ich płacz jest we mnie
I Dziki Krzyk
Ich płacz jest we mnie

Ustaw celownik na dzień
Kiedy będę miała cię tutaj przy sobie
I na mnie, aby dzielić z tobą tysiące snów
I wymazane dotąd dni
W tym Czekającym Księżycu
Czekającym Księżycu

Być może chodzi tutaj o jakieś stare rytuały? Closer to Your Heart jest bardziej przebojowy, ukazał się na singlu promującym album, i nawet zrobiono do niego klip. Mimo że to wielki hit, moim zdaniem to słabszy moment albumu i w porównaniu z tym co usłyszeliśmy dotychczas, i co usłyszymy dalej, nie powala na kolana.

Ale z czegoś żyć trzeba, więc zapomnijmy i słuchajmy dalej. Bo dalej piękna ballada z Bono - In a Lifetime.

Ciężko wypowiedzieć
Lub rozpoznać znak
By mnie przejrzał
Znak ostrzegawczy

(Najpierw grzmot)
Będę zadowolony, jeśli przeszłość nie będzie kłamać
(Wtedy burza się rozdarła)
Przyszłość ty i ja zostajemy zdmuchnięci
(W burzy, przez całe życie)

I gdy pada deszcz, ciężki deszcz w moim sercu
Zacznij od nowa, jeśli burza się przebije
Uwierz w światłość w sobie

Że światło świeci w tobie

Bez koloru, wyblakłe i zużyte
Rozerwane podczas burzy

Chyba że dźwięk zniknął z twojej duszy
Chyba, że ​​zniknie

(Najpierw grzmot, potem burza)
Samolubna burza, trzymaj się w środku
(Rozdarty podczas burzy)
Jedno życie w burzy

W naszym życiu

Almost Seems (Too Late to Turn) - kolejna znakomita ballada. Tym razem o walce serca z rozsądkiem. O tym że nigdy nie jest zbyt późno na zmiany. 

Indoor - typowo folkowa piosenka o obcowaniu z przyrodą, wschodach słońca i górach. Buachaill Ón Éirne - to stara pieśń (jej historia jest opisana TUTAJ, włącznie z tłumaczeniem na jezyk angielski).

Jestem młodym mężczyzną z Erne i zwabiłbym piękną, młodą dziewczynę. Nie prosiłbym o bydło w posagu. Sam jestem wystarczająco bogaty. Jestem właścicielem Cork, wszystko tutaj jest moje. Po obu stronach Glen i Tyrone, i jeśli nie zmieniłem swoich manier, jestem spadkobiercą hrabstwa Mayo. Jutro idę zrobić piwo do lasu. Bez czółna, bez ziarenka słodu, z liśćmi drzew jako schronienie i Tobą patrzącą na mnie z daleka.

Pora na arcydzieło, zarówno pod względem melodii jak i tekstu. Blackstairs to chyba jedna z najlepszych piosenek zespołu. 

Zimne, niebieskie oczy, patrzą na mnie
Patrzysz na mnie tymi oczami

Musisz być jedną z tych dziewczyn
Która mieszka na czarnych schodach
Tak, musisz być jedną z tych dziewczyn
Która mieszka na czarnych schodach

Nie masz makijażu na swojej twarzy
Nie jesteś jak każda, którą znam
One dają więcej niż ja oczekuję i odchodzą, kiedy ja przychodzę
Ale ty jesteś tą jedyną, którą chcę zrozumieć

Musisz być jedną z tych dziewczyn
Która mieszka na czarnych schodach
Tak, musisz być jedną z tych dziewczyn
Która mieszka na czarnych schodach

Nie boisz się, nie, nie odpowiadasz
Po prostu stój tam, twarzą w stronę schodów prowadzących do domu
Gdybym mógł wybrać własną drogę w dół
Wybrałbym drogę do czarnych schodów

Musisz być jedną z tych dziewczyn
Która mieszka na czarnych schodach

Smutek szalejący w załamanym człowieku
Zostaje do końca dni
Kiedy znów będzie mógł myśleć o lepszych czasach?
Wygląda na to, że skale miłości i czasu są takie same

Musisz być jedną z tych dziewczyn
Która mieszka na czarnych schodach
I tęsknię, żeby tam pojechać
I zamieszkać na czarnych schodach
Tak, musisz być jedną z tych dziewczyn
Która mieszka na czarnych schodach

Do końca pozostały dwa utwory. Nieco lżejszy,  dynamiczny i rytmiczny Journey's End, oraz Northern Skyline. Pierwszy, jak sam tytuł wskazuje, opisuje koniec podróży:

Toczą niebieskie fale
Wizje w moim umyśle
Dziwny głos woła
Podróż dobiega końca

Słychać tonięcie kotwicy
Głosy brzmią wyraźnie
Pożegnanie z moimi krewnymi
I przyjaciółmi, których kocham tak mocno

Podróż dobiega końca, podróż dobiega końca

Utracone strumienie zanikają
Przecinają dolin z oceanami łąk
By sprowadzić mnie z powrotem

Podróż dobiega końca, podróż dobiega końca

Od dawna podróżuję
W burzy, w słońcu, w deszczu
I to jest śpiew powrotu do domu
Podróż dobiega końca, podróż dobiega końca

Drugi natomiast nawiązuje do tytułu. 

Posiedzieć chwilę wpatrując się w ocean
Płynąć  wysoko latającymi łodziami
Tylko uśmiech, łzy i wzruszenie
Burza narasta na północnej linii horyzontu
Cienie nawiedzają mnie, dryfując w dół do morza

Pamiętasz, jak śpiewaliśmy stare piosenki
O przyjaciołach, którzy rozstają się, by pożeglować do nowej krainy?
Bez uśmiechu, długa ta podróż
Burza narasta na północnej linii horyzontu
Cienie nawiedzają mnie, dryfując w dół do morza

Odpocznij chwilę, wpatrując się w górę

Sięgając wysoko, dolina jest daleko pod nami
Patrz do przodu na mile, wciąż czysty horyzont
Burza na północnej linii horyzontu

Cienie nawiedzają mnie, dryfując w dół do morza...

 

Reasumując - pozycja obowiązkowa dla fanów neofolku i chyba najlepsza płyta Clannad... 

Szkoda, że nic więcej nie nagrają, ale cieszmy się że byli z nami. 

Czytajcie nas - codziennie nowy wpis, tego nie znajdziecie w mainstreamie.

Clannad, Macalla, producent: Steve Nye, RCA 1985, tracklista: Caisleán Óir, The Wild Cry, Closer to Your Heart, In a Lifetime (z Bono), Almost Seems (Too Late to Turn), Indoor, Buachaill Ón Éirne, Blackstairs, Journey's End, Northern Skyline.