ISOLATIONS: Z mojej płytoteki: Czerwono - Czarni i Msza Beatowa

niedziela, 24 grudnia 2023

Z mojej płytoteki: Czerwono - Czarni i Msza Beatowa - pierwsza polska płyta gospel

Nie jestem aż tak wiekowy (płyta jest wydana w 1968 roku), żeby być świadomym świadkiem wydania tej płyty, odziedziczyłem ją z dość pokaźną płytoteką, po ojcu. Podpisana przez niego, często słuchana w domu, co pamiętam z dzieciństwa. Ciekawa muzyka i teksty, wszystko skomponowane przez Katarzynę Gärtner, idealnie nadaje się na dzisiejszy dzień i tym bardziej wieczór.

Płyta wydana imponująco, w mojej kolekcji zachowała się w całkiem dobrym stanie. Wewnątrz zdjęcie kościoła w Podkowie Leśnej, tam narodziła się idea i miał miejsce początek utworu Pan Przyjacielem Moim.

Wewnątrz tekst Lucjana Kydryńskiego w języku polskim i angielskim, który przytaczamy poniżej:

Utwór, który przedstawiamy Państwu na tej płycie, jest czymś zupełnie nowym w Polsce, a w ogóle, w świecie - niewiele (we wkładce ten wyraz jest z błędem) ma odpowiedników. Określenie Msza Beatowa, jak nazywa się go potocznie, jest przy tym trafne tylko w pewnym stopniu, ponieważ nie wyczerpuje wszystkich elementów, wszystkich uroków i wszystkich niezwykle interesujących pomysłów dzieła. W tym morzu dźwięków, jakim jest blisko 40 - minutowa Msza znajdziemy i psalm o charakterze młodzieżowego przeboju Pan Króluje i łagodne śpiewy, przypominające chorał gregoriański Baranku Boży; partie bardzo awangardowe, improwizowane Kyrie; bardzo ciepłą, intymną kolędę Płonie Gwiazda; kontrowersyjne szokujące potężną ekspresją Credo Wierzę w Boga, i żywe rytmiczne pastorałki, jak Historia o Bożym Narodzeniu. Gdyby trzeba było jednak całość podciągnąć pod jeden wspólny mianownik, to Msza Beatowa najbliższa jest chyba stylowi soul, Modlitwie Duszy, która do takiego - jeśli się można tak wyrazić - tematu, takiego programu utworu, jest na pewno najwłaściwsza.

Z myślą eksponowania Mszy opartej na najnowszych zdobyczach harmonicznych, rytmicznych i melodycznych muzyki młodzieżowej i rythm and bluesowej, Katarzyna Gärtner nosiła się od dawna. Pisała popularne przeboje, zdobywała nagrody na festiwalach piosenki, lecz jednocześnie przeprowadzała studia do utworu, który miał stać się najważniejszym w jej twórczości. W lipcu 1967 K. Gärtner - mieszkanka Leśnej Podkowy - nawiązała kontakt z miejscowym proboszczem, księdzem Leonem Kantorskim i wtedy jej zamierzenia zyskały szansę praktycznej realizacji...

Przez 6 miesięcy powstawała w Polsce pierwsza Msza Beatowa, potem kompozytorka uwzględniła z Kazimierzem Grześkowiakiem sprawę opracowania tekstów liturgicznych i uzupełnienia ich nowymi, specjalnie napisanymi przez tego autora, wreszcie - zaproponowała (z dobrym skutkiem) wykonanie dzieła zespołowi Czerwono - Czarnych. 14.01. 1968 w Kościele Św. Krzysztofa w Leśnej Podkowie, zespół Czerwono - Czarnych zastąpił podczas Mszy Świętej tradycyjne organy i chóry; odbyło się pierwsze wykonanie Mszy K. Gärtner.

Wykonano zresztą dopiero pierwowzór, z którego kompozytorka rozwinęła później całość, nadając jej obecny kształt, taki - jaki otrzymujemy na płycie. Jest to eksperyment, lecz eksperyment, który przeszedł już pierwszą próbę. Msza Beatowa lub jej fragmenty wykonywane są co niedzielę w kościele w Leśnej Podkowie i zyskują pełną aprobatę wiernych. Sądzić więc można, że nagranie - rozbudowane i wycezelowane, nie tylko również zyska aprobatę, lecz więcej: stanie się dla słuchacza dużym przeżyciem artystycznym, godnym ambitnych zamierzeń kompozytorki.

Wszystkim czytelnikom bloga zdrowych i spokojnych świąt Bożego Narodzenia - Redakcja.

Czerwono - Czarni, Msza beatowa „Pan przyjacielem moim, producent Janusz i Teresa Urbańscy, Polskie Nagrania „Muza”, 1968, tracklista: „Introitus – Pieśń na wejście”, „Kyrie – Panie zmiłuj się nad nami”, „Gloria – Chwała na wysokości”, „Graduale – Pieśń rozważania”, „Credo – Wierzę w Boga Ojca”, „Sanctus – Święty", „Agnus Dei – Baranku Boży”, „Communio – Pieśń na Komunię", "Kolęda – Płonie gwiazda”